روششناسی تفسیر آیات متشابه در روایات رضوی
Authors
Abstract:
وجود آیات متشابه که از واقعیتهای مورد اذعان خود قرآن است، بهخاطر طبیعت متشابهبودن مدالیل آنها، زمینه را برای تأویل نادرست و کژتابیهای فکری و رفتاری فراهم می آورد که از منظر قرآن با ارجاع آنها به آیات محکم و نیز مراجعه به اهل بیت (علیهمالسلام)، میتوان تأویل صحیح از آنها را بهدست داد. از سوی دیگر، بخشی از روایتهای تفسیریِ موجود از امام رضا (علیهالسلام) به تاویل آیات متشابه اختصاص یافته است که با واکاوی آنها می توان هشت روش را برای بهدستدادن تأویل صحیح برشمرد که عبارتند از: 1. استفاده از برهان عقلی 2. بهرهجستن از سیاق آیات 3. بهرهجستن از دلالت سایر آیات 4. تأکید بر قاعده «ایاک اعنی و اسمعی یا جاره»5. استناد به وحی بیانی 6. استفاده از روایات نبوی و ولوی 7. استفاده از تاریخ صحیح 8. استفاده از ادبیات قرآنی. نگارندگان در این مقاله پس از ارائۀ مفهوم لغوی و اصطلاحی دو واژه «تأویل» و «متشابه»، با ارائۀ نمونههای مختلف از روایات امام رضا (علیهالسلام)، این هشت روش را بررسی کرده اند. از بررسی این روشها بهدست میآید که در مرحلۀ نخست، امام رضا (علیهالسلام) بر حساسیت تفسیر آیات متشابه و لزوم مراجعه به اهل بیت (علیهمالسلام) در این زمینه تأکید فرموده و در مرحلۀ دوم امعان توجه به قراین داخلی آیات همچون سیاق و قراین بیرونی همچون براهین عقلی و رهنمون روایات صحیح را در بهدست دادن تفسیر صحیح از آیات متشابه کارآمد میداند.
similar resources
توحید خاصّی و تفسیر آیات متشابه از منظر ملاصدرا
آیات متشابه در طول تاریخ علوم اسلامی از جمله مباحث چالشبرانگیز بوده است. صدرالمتألّهین شیرازی در اصول هستیشناسی خود قائل به نظریه توحید خاصّی در مقابل دیدگاه توحید عامی است. وی معتقد است بدون آنکه نیازی به تأویل آیات متشابه یا قول به تجسم در باب ذات باریتعالی باشد میتوان بر مبنای اصول فلسفیـ عرفانی دیدگاه توحید خاصّی ظواهر الفاظ آیات را حفظ کرد و همه آیات متشابه را بر ظاهر معنای آنها حمل کرد....
full textتوحید خاصّی و تفسیر آیات متشابه از منظر ملاصدرا
آیات متشابه در طول تاریخ علوم اسلامی از جمله مباحث چالش برانگیز بوده است. صدرالمتألّهین شیرازی در اصول هستی شناسی خود قائل به نظریه توحید خاصّی در مقابل دیدگاه توحید عامی است. وی معتقد است بدون آنکه نیازی به تأویل آیات متشابه یا قول به تجسم در باب ذات باری تعالی باشد می توان بر مبنای اصول فلسفی ـ عرفانی دیدگاه توحید خاصّی ظواهر الفاظ آیات را حفظ کرد و همه آیات متشابه را بر ظاهر معنای آنها حمل کرد....
full textبررسی انتقادی رویکرد ابنتیمیه در تفسیر آیات متشابه با رجوع به آرای علامه طباطبایی
این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا به تعریف، تنقیح و مقایسه روش تفسیری ابنتیمیه و علامه طباطبایی میپردازد و با معرفی شیوه تفسیری این دو، در گام بعدی به تحلیل پیامد هر دو روش تفسیری بر یکی از مهمترین موضوعات قرآنی- یعنی تمایز آیات محکم و متشابه و تفسیر هر یک از این دو در نگاه آنان- توجه دارد. ارزیابی این نگرشها واپسین گام این مقاله است که طی آن دو روش تفسیری- که یکی مبتنی بر شیوه مأثور و...
full textتأویل و آیات محکم و متشابه، نقدی بر «تفسیر احسن الحدیث» و «قاموس قرآن»
نقد و بررسى نظرات آقاى سیدعلى اکبر قرشى درباره تعریف محکم و متشابه در دو اثر ایشان، تفسیر احسن الحدیث و کتاب قاموس قرآن است. نویسنده، پس از تعریف محکم و متشابه، به نقد تعریف و تفسیر محکم و متشابه از دیدگاه استاد قرشى پرداخته و هشت نکته را در این زمینه یادآور مىگردد. سپس نظرات وى را درباره مفهوم امّ الکتاب بودن محکمات، دلیل مفرد بودن امّ الکتاب و راز وجود متشابهات نقل و با استناد به آیات و روایا...
full textنقد دیدگاهها در چرایی وجود آیات متشابه در قرآن
به فرموده قرآن مجید، آیات الهی دو دستهاند: محکم و متشابه. متشابهات نیز دو ویژگی دارند: 1ـ دستاویزی برای فتنهجویان بیماردل، 2ـ تأویلپذیری. با توجّه به تصریح خود قرآن به وجود متشابهات در آن، پرسشی در افکار پدید آمده است که راز وجود این آیات در قرآن حکیم چیست؟ در این نوشتار پاسخهای گونهگون قرآنپژوهان و مفسّران گرانمایه را که به هجده پاسخ میرسد، بررسی نموده و همه را بر کرسی نقد مینشانیم و در ...
full textتأویل و آیات محکم و متشابه، نقدی بر «تفسیر احسن الحدیث» و «قاموس قرآن»
نقد و بررسی نظرات آقای سیدعلی اکبر قرشی درباره تعریف محکم و متشابه در دو اثر ایشان، تفسیر احسن الحدیث و کتاب قاموس قرآن است. نویسنده، پس از تعریف محکم و متشابه، به نقد تعریف و تفسیر محکم و متشابه از دیدگاه استاد قرشی پرداخته و هشت نکته را در این زمینه یادآور می گردد. سپس نظرات وی را درباره مفهوم امّ الکتاب بودن محکمات، دلیل مفرد بودن امّ الکتاب و راز وجود متشابهات نقل و با استناد به آیات و روایات...
full textMy Resources
Journal title
volume 7 issue 28
pages 111- 134
publication date 2019-12-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023